Mỗi năm đến mùa nước nổi, lúc các con sông, rạch miền Tây chìm trong bể nước, đó cũng là mùa tép mòng hay còn gọi là tép trấu.
Thơm ngon tép mòng um lá chanh

Khác với con ruốc biển, mình mỏng, nhỏ xíu; con tép mòng miền Tây lớn hơn con ruốc, mình cỡ bằng đầu đũa, vỏ cứng có màu trong xanh như ngọc thạch. Lúc vừa giở chà ngôm hay xúc được đám tép mòng búng, mình nhảy rồ rồ nghe bắt ham.  

Tuỳ vùng mà người ta có cách bắt tép mòng khác nhau. Miệt Trà Vinh là vùng có nhiều tép mòng nên người ta thường đặt chà ngôm để bắt tép. Chà ngôm bắt tép mòng đan bằng tre, hình dáng giống tựa giỏ bắt nhái, hông có khoét lỗ tròn để đặt hom sâu vô trong. Lựa chỗ ruộng tương đối trũng đặt ép chà ngôm xuống, dùng sình be cho chà ngôm đứng vững thấp hơn mặt đất, rồi dọn đường cho tép mòng xuôi theo dòng nước vào.

Mồi để dụ tép mòng là cám rang trộn với cháo gạo lứt vò viên tròn cỡ trái chanh. Chà ngôm cứ đặt rải theo bờ ruộng, tối đặt, sáng ra thăm trút tép, rồi đặt tiếp chiều tối lại ra thu hoạch. Những vùng khác thì người ta còn dùng lọp hay đặt vó để kéo tép mòng. Vó loại nhỏ đặt góc ruộng trũng rồi rải cám rang lên mặt để một hồi lâu canh cất vó, trên mặt vó cơ man nào là tép mòng. Tuy nhiên, đến mùa tép mòng nhiều đầy mặt ruộng lúc đó giản đơn nhất là dùng rổ xúc tép vừa nhanh vừa được nhiều.

Mùa tép nhiều, bữa nào trúng, có cái chà ngôm được cả chén tép đầy. Tép nhiều ăn không hết thì mang đi phơi khô hoặc làm mắm. Tép mòng sau khi lựa bỏ những con ốc, cá nhỏ và đất đá, người ta đem rửa thật sạch rồi phơi khô. Do tép mòng mỏng, nhỏ nên chỉ cần phơi một nắng là tép mòng đã khô rang. Tép sau khi khô cho vào bao bố dùng chày vỗ nhẹ rồi đổ tép ra nia xảy bỏ vỏ. Vậy là đã có tép mòng khô đem cất để dành nấu canh, kho quẹt…Hoặc bữa nào kẹt mồi nhậu, hái mấy trái mít non nhỏ xíu bằng ngón cái, bào mỏng giã với chùm ruột, thêm nước mắm đường, ớt hiểm rồi rắc tép mòng khô vào, vậy là có mồi nhậu bắt hơn cả thịt thà.

Trà Vinh còn có loại mắm đặc biệt là mắm tép chua, làm bằng tép mòng, khác với mắm tôm chua làm bằng tép bạc đất. Mắm tép kiểu này chỉ làm bằng tép mòng với muối hột và cơm nguội. Mắm tép sau khi đã ngấu đều có màu đỏ gạch trông rất bắt mắt. Mắm tép mòng trộn với đu đủ chấm cá lóc nướng trui thì ngon hết biết. Lẫn trong vị mặn của mắm là cái hơi chua chua, cay cay, làm cho mắm tép mòng ăn với cá lóc nướng trui có vị lạ đôi khi còn bắt miệng hơn cả mắm nêm.

Tuy nhiên, tép mòng rang lại là món ăn dân dã có nhiều hương vị nhất vì nó đơn sơ mộc mạc, giữ nguyên sự tinh tuý ngọt ngào của con tép miệt sông nước. Tép chỉ cần rửa thật sạch cho vào chảo với lửa lớn ngọn, dùng đũa huơ qua lại vài cái, tép chuyển sang màu đỏ cánh sen căng mọng vậy là có thể nhắc chảo xuống cuốn tép với bánh tráng, bún và rau sống ăn hoài không thấy ngán. Người ta còn có một biến tấu khác là tép mòng um lá chanh cũng khá đặc sắc. Tép mòng được rửa thật sạch cho vào nồi với những sợi lá chanh thái chỉ, tép mòng được um chín trong chốc lát, mùi thơm của lá chanh hoà lẫn cùng mùi tép làm cho món ăn trở nên đằm thắm, hấp dẫn hơn.

Theo Quang Tâm SGTT
Tổng hợp & BT:

Về Menu

chè gạo nếp Cách làm vịt om sấu mặt mục cách làm rau củ hầm nấu bí ngòi với thịt thach hoa qua làm hoa giả sáng hôm sau muống cach nau chao luon cong thuc phở phở gà Liên Ròm giảm cân thực phẩm tỏi nướng om gion bi oc nhung tà m thá t dưa góp các món ốc 7 Chè Táo Xọn soup bí ngô dac san con dao cháo gà đậu xanh mời anh mời chị cá ngừ kho Bánh no banh ran bánh trung thu rau câu cach lam bun nem cua bienTúi Xách dẻ"> bánh quy mật ong hạt dẻchua ngọt Rau muống ngâm nước mắm ớt tỏi nướng bánh mì nấm phô mai sa Mì thịt bám mon an ky nhau mo thực đơn cho ngày miến nấu lươn lam gio bo nem bi khoai khoai mì lợi ích sức khỏe độc hôm nay nhà mình ăn gì mon thach ngon cach lam canh ga chiên nươc măm che bap dau co ve xao thom trộn gỏi tép Cách làm bánh khoai lang mề làm vịt om sấu Món ngon từ giò heo oc buou hap me ngon cheesecake trà xanh 4 món ốc với nước sốt cực ngon hai san nuong giá mon ga bo xoi công thức mứt khế Cách cắm hoa đồng tiền theo phong cách Chè chuoi Butter Chicken món Ấn Độ Nga Nguyễn bánh mỳ whole wheat thực phẩm hạn chế chất ngọt thịt 3 món bánh canh ngon đất miền Trung bánh mì whole wheat ho dao thịt bò xào chua ngọt cach lam che bi trai cay cach muoi sung canh ca nau khe chua bun mắm hình trái tim nước soda thit ba chi thom ngon 2 món ăn ngộ nghĩnh từ xúc xích cho bé kem khoai mon Dam bong mon ngon barona 5 món ăn hiếm thấy của người Tiều ở gio heo nau mang Thái Lan canh hạt sen xương heo muc nhoi khoai lang ga ham đầu cá hồi mùa Halloween món cuốn món nhật thit vit chien sot cam khoai tây nướng cach lam rau cau banh flan dạ dày hầm trung luoc cach lam che hat sen khéo tay may vá dep nghêu xào Cá kho rau câu bơ dau phu ran cánh gà chiên cản trở giấc ngủ chế độ ăn cà mon banh su kem tự làm bánh mận Banh bao Cách kho ca sữa sen hành tây bap xao ngu sac ngon phở Thìn Lò Đúc TRUNG chien GiẠhạt điều gá sốt Cách làm bánh kem thạch ngon che dau den nha dam canh hoa thien ly gio song