Hà Nội vào hè, tiếng rao “Tào phớ đây” luồn lách vào từng ngõ nhỏ. Người bán có người dùng quang gánh, có người rong ruổi khắp phố phường bằng xe đạp. Khi có người mua, họ dùng chiếc thìa đưa những lát mỏng tang cho vào bát, cho ít nước đường đã ướp hoa nhài vào. Khi ăn, chỉ cần khoắng nhẹ thìa vào bát, thế là những lát đậu mịn màng tan nhỏ ra như những cánh hoa. Món ăn dân dã thế mà làm hạ nhiệt cho những kẻ bị cơn nắng hành hạ cho quay quắt. Bưng bát tào phớ, cái lành lạnh của đá thấm vào hai bàn tay, vị ngọt của đường, mùi thơm của dầu chuối tan hòa vào nhau thật là đã miệng.
Tào phớ được làm từ những hạt đậu tương vàng óng vì vậy nó rất nhiều chất bổ dưỡng. Ăn kèm với tào phớ là nước đường, tùy thích có thể thêm nước cốt dừa, bột lọc. Người miền Nam thường cho gừng vào nước đường vừa thơm vừa ấm bụng, miền Bắc thì thích hương hoa nhài (hoặc hoa bưởi) cho nước đường thêm vị thanh tao.
Lần đầu ra Hà Nội, đi giữa phố, nghe tiếng rao "Ai tào phớ đi" thật lạ tai, thử gọi vào mua ăn xem sao cho thỏa trí tò mò. À, thì ra là món ăn mà suốt tuổi thơ tôi vẫn thòm thèm. Quê tôi gọi bằng một thứ tên thực hơn: đậu pha. Ngày đó, mỗi lúc mẹ dắt tôi đi học về qua cổng làng, thể nào nhìn thấy đôi quang gánh của bà Minh béo bên gốc đa là chân tôi bỗng mỏi chùn lại không đi nổi. Mẹ biết tỏng căn bệnh do thèm ăn của tôi nên thường thủ sẵn mấy nghìn lẻ. Đói và khát, tôi sà xuống hàng đậu thèm thuồng vô cùng, chỉ muốn bà đưa một cái muôi to xúc thật nhiều, thật nhanh. Nhưng bà lại làm tôi sốt ruột bằng cách dùng chiếc vỏ trai trơn lỳ, viền xanh óng ánh, múc gọn, nhẹ những lát thật mỏng.
Nước đường ở quê tôi thường nấu bằng đường thẻ, một loại đường khiến cho bát tào phớ có vị ngọt thanh, đậm mà không gắt. Thêm vào một chút chanh. Có thể ăn nóng hoặc thêm đá tùy thích để cái vị ngon ngon thanh mát trôi đến đâu đã người đến đấy.
Chỉ cần có trong túi mấy nghìn đã có ngay một bát tào phớ mềm mịn, béo vị đậu nành, ngọt vị đường đầy sức hấp dẫn trong những ngày oi bức. Ngày nay tào phớ đã có nhiều biến tấu như tào phớ khúc bạch, nha đam, long nhãn hay tào phớ lốc xoáy đã mắt giới trẻ bằng những thứ màu tím, hồng. Nhưng, nói thực, dễ ăn nhất vẫn là tào phớ nước đường kiểu truyền thống. Đó là bát tào phớ mềm mịn và nước đường sóng sánh, giản đơn mà ngon.
Tổng hợp & BT: Bích Loan (NauNgon.com)