Món nem của quê Diễm gọi là nem Phùng vì nem được làm chủ yếu bởi những người ở tổng Phùng xưa kia, mà chủ yếu là bốn làng Đại Phùng, Đoài Khê, Đông Khê, Phượng Trì. Đặc biệt ở Phùng có gia tộc họ Bùi có trên ba đời làm nem, không những làm nem ở đất Phùng mà những người con của dòng tộc này còn mang món đặc sản quê mình ra các vùng lân cận và ở ngay nội thành Hà Nội cũng có vài hàng nem Phùng nổi tiếng.

Những quả nem vuông góc, to bằng quả ổi, buộc lạt đỏ hồng điều, xâu thành từng chùm năm quả, mười quả, nhìn rất đẹp mắt. Mùi thơm của thính gạo, của bì lợn, mùi hăng hăng của lá chuối, lá sung… toả ra ngây ngất. Lá chuối, lá ổi, lá sung dậy màu xanh diệp lục.

 

Nguyên liệu làm nem Phùng khá giản đơn gồm thịt nạc, bì lợn, gạo tẻ, gạo nếp, lá sung. Nguyên liệu tuy giản đơn nhưng quá trình tuyển lựa, chế biến cầu kì thì mới có món nem Phùng ngon được. Thứ nhất là chọn thịt. Thịt phải tươi, người làm thường chọn thịt mông sấn hoặc thịt thăn có cả nạc và mỡ. Thịt mua về được thái theo thớ, cắt thành từng miếng nhỏ, nhúng qua nước sôi cho chín tái, lọc thịt nạc riêng, thịt mỡ riêng rồi xắt nhỏ như con trì, trộn với gia vị muối mắm, bột ngọt cho vừa đủ đậm đà.

Kế đến là chọn bì lợn, phải chọn thứ bì trắng, cạo rửa thật sạch. Bì lợn phải lọc hết mỡ và luộc hai lần. Khi miếng bì mỏng đã trở lên trong suốt mới thái những sợi nhỏ như miến.

 

Công đoạn quyết định tới chất lượng nem là việc làm thính. Thính nem làm bằng gạo tẻ hoặc gạo nếp. Gạo được chọn là loại gạo hạt tròn, thơm phức. Gạo được đãi sạch, ngâm với nước ấm cho mềm. Tiếp đến là mang gạo vào rang cho đến khi hạt gạo có màu vàng đều như cánh gián thì được. Người rang phải đảo đều tay và giữ lửa cho đủ nhiệt, gọi là om. Rồi đem gạo đã rang vào cối xay nghiền kỹ tới mức mịn tơi có màu trắng đục.

 

Tiếp theo là quá trình trộn thính với bì và thịt lợn đã thái để ủ để tạo thành món nem ngon lành. Để cho thơm ngon, người làm còn trộn thêm một ít lá chanh thái chỉ. Nem trộn xong rồi bọc bằng lá sung, rồi mới gói lá chuối tươi ở bên ngoài và lấy dây cột lại, tùy theo nhu cầu to nhỏ, gọi là "quả nem".Mỗi quả nem thành phẩm như thế có thể ăn ngay mà cũng có thể để dành. Mùa hè giữ được hai ngày, mùa đông giữ được bốn ngày, nếu giữ trong tủ lạnh thì được một tuần. Đây là một món ăn khoái khẩu mà thanh tao. Nói chung thực khách đều mê, bởi nó lạ miệng ở những vị ngọt, bùi, thơm, béo, giòn sậm sựt…

 

Lá sung cũng là thứ cầu kì, nếu lá nhỏ quá sẽ khó bọc được nem, lá sung già thì dai và chát. Lá sung ngon nhất là loại to gần bằng bàn tay, còn non, nếu điểm thêm những đốm sùi thì ăn càng bùi. Lá sung được đặt mua từ bên sông Hát, sông Nhuệ mang sang. Người bán lá sung đặt cả một thúng lá sung xanh ngắt non tơ giữa nhà trông thật thích mắt. Ăn một miếng nem Phùng chấm với tương vàng hoặc tương ớt thấy đủ vị ngon ngọt của trời đất. Lại chiêu thêm bằng vài cốc bia tươi và rôm rả với bạn bè thì còn gì khoái bằng. Vị ngọt của thịt, thơm của thính, vị bùi của lá sung cùng màu sắc hòa quyện, ngay cả sợi lạt buộc cũng cầu kì. Lạt được chẻ ra từ cây giang, nhuộm đỏ, buộc trên lá xanh làm duyên. Người dân Phùng có câu:

Nem Phùng ăn với lá sung

Cho người tứ xứ nhớ nhung suốt đời

Và quả thực, ai đã từng một lần thưởng thức nem Phùng sẽ không sao quên được thứ hương vị giòn dai mà đậm đà ấy...

Theo Depplus.vn/MASK

Tổng hợp & BT: Quỳnh Dung (NauNgon.com)