Hằng năm, cứ đến dịp Quốc khánh 2.9, dâu da xã Mỹ Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình lại mọng đỏ như quyến rũ bước chân người lữ khách.
Không hiểu vì sao ở đó nhiều cây dâu da đến vậy, ở xã khác hầu như không có, mang thắc mắc này hỏi một số người lớn tuổi trong làng xã cũng chẳng ai rõ. Họ chỉ biết là dâu có rất nhiều, từ thời còn nhỏ đã thấy bạt ngàn rồi.

Dâu mọc đầy vườn, san sát đường, cứ đến mùa, dâu chín đỏ mọng bám chặt lấy thân và cành cây, trở thành những hình ảnh không thể phai trong ký ức tuổi học trò. Ngày đó, những đứa bạn cùng lớp cấp 2 nhưng nhà ở xã khác, mỗi lần đến trường đều xuýt xoa về những hàng dâu ven đường. Và cặp sách của chúng tôi lúc nào cũng phồng to lên bởi những chùm dâu đãi bạn.

 


Dâu da chín đỏ mọng trên cây

Trái dâu ở Mỹ Thủy không giống với bất cứ trái dâu nào ở vùng miền khác bởi nó gắn với ngày lễ Quốc khánh 2.9.

Ai đã từng về Lệ Thủy dịp này sẽ biết dân quê tôi đón mừng lễ to đến chừng nào; nào là cờ hoa rợp trời, nào là các hoạt động thi đấu văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao mà điểm nhấn là lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang.

Người làm ăn ở xa cũng tranh thủ về quê thật sớm, ai nấy xúng xính trong bộ áo quần mới đi chơi lễ. Và có gì thú hơn khi vừa thưởng thức dâu da vừa xem lễ. Nhà nào cũng làm cỗ cúng đất trời, cúng Bác Hồ, cúng ông bà tổ tiên trong ngày này, dĩ nhiên trên bàn thờ không thể thiếu chùm dâu da.

 


Cây dâu da chi chít quả - Ảnh: Ảnh: T.Q.Nam

Năm nào cũng thế, cứ đến đầu tháng 8, bạn tôi ở TP.Đồng Hới lại khéo miệng khen rồi dặn đừng quên mang dâu da về làm quà. Dâu da có gì đặc biệt đến vậy, không cần là người nghiện dâu da, nếu đã có lần thưởng thức thì cảm giác, hương vị sẽ nhớ mãi dù thích hay không. Chỉ mới nhắc đến dâu da thôi, nước miếng đã rệu ra trong miệng.

Dâu da có thể ăn lúc quả còn non, khi đó chưa hình thành múi nên cắn ngang cả vỏ, rất giòn và thơm nhưng hơi chua.

Đến lúc chín, vỏ dâu dai hơn, không ngon nữa, khó ăn; đặc biệt lúc này phần lọm mới quan trọng, nên phải bóc lớp vỏ đi. Múi dâu da cấu tạo giống như múi tỏi, bình thường 1 quả có 4 múi, gặp quả nào có 2 múi thì sướng rơn vì múi nào múi nấy to "béo" mọng nước.

Có 2 loại, dâu đỏ và dâu nếp, dâu đỏ khi chín thì mặt ngoài lớp vỏ đỏ như son, trong rất đẹp mắt còn dâu nếp vẫn giữ nguyên màu xanh bạc. Dù dâu gì thì yếu tố quyết định ngon hay không là ở độ chua và ngọt, cùng một vườn với nhau nhưng có cây chua léc rất khó ăn.

Ăn dâu da cũng như cách nhìn cái đẹp của người nghệ sĩ, không nên vội vàng; để hạn chế độ chua thì đừng tìm cách nhả cái hạt ra, cho múi dâu vào miệng xong, cứ ngậm vậy rồi kết hợp lưỡi, hơi rút nước trong múi dâu ra để vị chua, thanh, ngọt hòa quyện với nhau lan tỏa trong vòm miệng sau đó nuốt luôn cả múi.

Mọi thao tác không nhanh quá cũng đừng chậm quá, nếu vừa đưa múi dâu vào miệng đã dùng sức rút kiệt nước rồi đẩy nhả hạt ra thì chẳng những không cảm nhận được cái ngon mà còn dễ dính vị chua ở đầu lưỡi.

Mùa dâu đã tới, còn chần chừ gì nữa, về Lệ Thủy thôi.

Trương Quang Nam

Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)