Món ăn này là đặc sản đất Phú Yên, làm từ ruột cá biển, cá thu, cá ngừ, cá bò, cá chuồn, ồ ồ đều được cả. Mua một con cá ngừ bò độ 4 kg, lấy thịt ăn, còn bộ lòng (bỏ mang) dùng làm mắm thì đủ cho gia đình 5 người ăn.
Cá rửa thật sạch, móc toàn bộ lòng ruột, bỏ vào tiềm, thố sành sứ, trộn thật đều với muối, đem hong nắng. Nhớ đậy nắp, đừng cho ruồi bọ đậu vào. Mùa nắng để 2-3 ngày, mùa mưa thì 3-4 ngày. Chóng quá thì mắm chưa thắm, lâu quá thì mắm ngấu, chỉ còn nước sẽ không ngon.
Mua độ 4-5 trái cà bát, chọn quả tươi, mẩy, không sâu, không xây xát, rửa thật sạch, cắt bỏ cuống, đài. Sau đó, cắt thành tép bưởi, đem bỏ vào nồi cùng với mắm ruột, rồi đun nhỏ lửa. Không nên đổ nước vào nồi, sẽ bị tanh. Cà bát vừa là thức ăn độn, vừa để làm dịu bớt vị mặn của muối. Khi nồi kho chín tới, mùi thơm nức mũi, ăn vào vừa ngon vừa ngọt, đậm cơm mà ngon miệng. Gan cá bùi bùi, cật cá chưa tan thì ăn giòn giòn như lòng trắng trứng vịt lộn.
Mắm ruột kho cà bát là món ăn thường ngày ở vùng biển, còn được gọi là mắm tổng hợp của các loại mắm. Mùa mưa ăn cơm với loại nước chấm này rất ấm bụng, hết nồi mà vẫn chưa muốn đứng dậy.
Tổng hợp & BT: Kim Khánh (NauNgon.com)