Cỗ lá (đồ ăn được bày trên lá chuối) được xem là một trong những nét riêng biệt của văn hóa ẩm thực người Mường ở xóm Vai Đào, xã Cao Răm, huyện
Cỗ lá của người Mường



Cỗ lá (đồ ăn được bày trên lá chuối) được xem là một trong những nét riêng biệt của văn hóa ẩm thực người Mường ở xóm Vai Đào, xã Cao Răm, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình.

Để có mâm cỗ này, người bày cỗ cần sắp xếp nội tạng và thịt lợn theo một trình tự nhất định.



Gia chủ chuẩn bị sẵn cỗ lá. Trước Tết, họ sẽ lên rừng lấy lá chuối về để bày cỗ.





Các gia đình chung nhau mổ lợn và pha (lọc) thịt để chế biến đồ ăn. Phần thịt sẽ được chia đều cho các nhà còn phần đầu và nội tạng sẽ được làm cỗ mời mọi người.



Khác với cỗ lá của người Dao, cỗ lá người Mường được trình bày “quy củ” trước sau. Người Dao cũng ăn cỗ lá nhưng cỗ của họ thường trộn lẫn lộn nội tạng, thịt lợn và thịt gà trên lá chuối không được sắp xếp theo vị trí nhất định. Mâm cỗ của dân tộc này ngoài thịt không thể thiếu bánh dày.



Thay vì để đồ ăn lên mâm, người Mường xếp những miếng dồi, lòng, thịt lên lá chuối. Chiếc mâm đặc biệt được làm từ lá ngọn và lá mang (bên dưới phần ngọn lá) đặt chồng lên nhau.



Mâm cỗ sẽ được ăn từ trên xuống dưới. Người trong mâm sẽ gắp lần lượt cho nhau hết phần nội tạng, sau đó ai muốn ăn miếng nào sẽ tự lấy. Trước khi ăn, mọi người rót rượu và nâng chén lên cao quá đầu và cúi xuống ý muốn mời người trên dùng trước.



Cỗ được đặt theo thứ tự cấp bậc. Mâm nào ở gần cửa sổ sẽ dành cho những người lớn tuổi trong gia đình và vị trí ngồi cũng phân cấp theo đó.



Người Mường tự pha chế gia vị để chấm đồ ăn. Phổ biến nhất là muối nướng hạt dổi. Đặt than đỏ vào bát đựng lẫn muối và hạt dổi tới khi muối khô trắng rồi đem giã. Mùi hạt dổi thơm lừng trộn lẫn với vị mặn của muối tạo nên một loại bột chấm đặc chưng của người dân tộc ở đây. Khi ăn cỗ lá, người Mường sẽ đổ muối hạt dổi lên lá để tiện chấm. Ngoài loại bột chấm trên, họ còn nấu các loại rau thơm như lá mơ, mùi tàu, lá lốt cùng tiết, ớt và gia vị thành một loạt nước vừa đậm vừa cay.



Bên cạnh thịt, mâm cơm Tết của người Mường còn có thêm các loại rau sống, xôi trắng gói lá chuối. Mâm cơm toàn thịt là mong ước một năm mới no đủ của người dân. Một năm vất vả lao động, Tết là dịp để họ ăn ngon.



Cỗ lá cũng được gia chủ chuẩn bị sẵn để mời thổ Công, thổ Địa về ăn Tết. Trước khi đặt cỗ mời tổ tiên, chủ nhà phải có lời mời ở bàn thờ thổ công ở ngoài vườn.



Ngày Tết, bên cạnh bàn thờ của người Mường thường được đặt 4 cây mía làm gậy chống cho các cụ.

Minh Phương



Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ăn Chơi Cỗ lá của người Mường

món ngon với lá mắc mật Bánh dày Quán Gánh Làm nóng đóng nguội Salad bông cải trộn tôm cho cô nàng muốn nam rom ga ham tao do đậu hũ nhồi thịt gà công thức cá cơm rang ngọt cach lam dau Sua Chua gà xiên nướng rau ma list chẠbánh bông lan xoài ngày Phật Đản trẠcách làm bánh ngải thit ga xao ngai cuu bun ca kien giang muối ô mai la kem Cách làm kim chi muop xao thit bo ngon trung ca nhoi ot ngon bánh Trung thu cua chien gion xôi bắp đỗ xanh luon cuốn thịt Cach lam rau cau sen thủy mẹo trang trí Chao dinh duong Trái Cay banh deo nhan da Về miền Tây ăn thốt nốt ngải cứu salad bơ đậu hũ non ca ri bo bánh thừng bánh rắn cach lam banh my bánh cổ truyền miền bắc va Thiết bị gia dụng ca ri an do chip Cơm Cơm gà nướng mật ong bánh nếp dừa sấy cach lam mi tron xa xiu Du du ngam chua snack phô mai cháo ngon cho bé đông suon nuong cuc me mắm đu đủ sườn non táo đỏ Trâm Phạm Mẹo loại bỏ chất độc khi chế biến 4 keo chuoi Da may xay sinh to sốt ume pon bún gà xào sả ớt chè mít thịt heo kho măng của hà tĩnh mình ³n ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả ca hap thom ngon Cách làm mì tôm trộn chua cay cach lam nuoc tuong bí đỏ xào hành cocktail thập cẩm bao tu ca don thit chien Chế độ dinh dưỡng cho người cao huyết công thức chè bột lọc bọc đậu mochi nướng chanh dây thit ap chao Cách làm bánh bao tom uop harissa canh chua ngó sen cách làm pasta canh chua chay nấu bún riêu chay bún mắm Nam Bộ cÃƒÆ kho Thạch sương sáo nước cốt dừa thơm Cuối tuần trổ tài làm bánh thỏ xinh Canh mang chua lảu mứt xoài cay cách làm tokoyaki miến hải sản mon au vit quay bac kinh vịt tẩm mè chiên lứa Mực trứng chiên giòn cách làm bánh chuối hấp banh xop ruou rau cải ngọt trộn miso giò heo nấu hoa hồi Nuong thầy banh bo hap thom ngon gà xiên que nướng cach lam trung Món ngay tet và y Mì thịt bám bí chiên cách làm chả cá matcha latte ngon cach lam che hat sen trốn trộn salad dưa thập cẩm Nấu bún riêu Ä Ã i bún ngon hà lan trứng ốp banh crepe ngon Hợp