Mỗi khi bước sang tháng 12, trời hết mưa, thời tiết bắt đầu se
lạnh, cái ao thả cá sau nhà cậu tôi cũng bắt đầu dần cạn nước, cá liên
tục táp mống, là cũng sắp đến ngày dọn ao bắt cá. Chờ đến một ngày Chủ
nhật trong tháng, cậu gọi điện kêu mấy đứa cháu ở thành phố về chơi đông
đủ, sẵn dịp như vậy ông cho chúng tôi xuống ao bắt cá, cho nên ai cũng
xung phong vác thau, xô đựng cá lẽo đẽo theo sau.



Cá sặc chiên giòn. (Ảnh tư liệu).

Cậu tôi nuôi cá chỉ để ăn chứ không bán, vì vậy ông thả nuôi đủ các
loại cá xuống ao. Cho nên đến lúc tát ao xong, thì mọi người đem phân
các loại cá ra để riêng. Tôi nhìn vào thấy nào là cá tai tượng, cá chép,
cá rô phi, cá tràu, cá trê, cá rô, cá sặc và cả cá trắng nhảy lổn ngổn
trong xô. Cậu bảo mợ tôi rộng lại để riêng, chiều cho chúng tôi mang về
Sài gòn, chia cho hàng xóm láng giềng xung quanh mỗi người một ít. Ông
đem một ít vào rộng trong khạp để kho hay nướng ăn dần.

Những loại cá sặc, cá rô, còn lại thì nhiều vô kể, mợ tôi phải chọn ra
những con nào cỡ hai ngón tay người lớn trở lên, đem ướp muối cho bớt
nhớt, cắt bỏ đầu móc ruột, chà sạch vẩy, ướp lại chút muối cho mặn rồi
đem phơi khô mấy nắng, dành chiên ăn dần cho những lúc không đi chợ.
Những loại cá nhỏ còn lại, sẵn có con cháu tụ tập về đông đủ, thế là
chúng tôi lại được mợ đãi một bữa cá sặc chiên giòn cuốn bánh tráng no nê, mang hương vị đồng quê mà những đứa cháu ở xa lúc nào cũng thiếu thốn vì ở Sài Gòn ít khi thấy món này.



Cá sặc phơi khô để dành. (TL).

Đầu tiên các sặc đem nặn ruột bỏ đi để lúc ăn không bị nhẫn thịt, rồi
bỏ muối vào chà cho sạch nhớt và hết tanh mùi cá, để vào rổ cho ráo nước
vài phút, công đoạn ngồi nặn ruột từng con cá như thế cũng xong.

Bếp hồng đã được nhóm sẵn, mợ tôi liền bắt chảo lên bếp rồi cho khoảng
nửa lít dầu chiên vào chờ dầu nóng lên, liền sau đó bỏ vài tép tỏi băm
nhuyễn vào cho vàng thơm thì mợ tôi đổ cá vào bắt đầu chiên. Lúc này mợ
tôi nhỏ củi lửa lại để cho cá từ từ thấm dầu, chín giòn đều, khoảng mười
phút như vậy cá vàng giòn một mặt, thì mợ lại lấy cái sạn trở lớp cá
còn lại úp xuống chờ cho chín vàng. Cá chiên như thế khoảng 20-25 phút
thì sẽ chín giòn cả xương bên trong.

Trong lúc đó, chúng tôi có nhiệm vụ đi theo cậu ra sau vườn và đi dọc
hàng rào để cậu chỉ cho chúng tôi hái và nêu lên công dụng trị bệnh của
từng loại lá mà mình sắp ăn, những loại cây mà lần đầu chúng tôi mới
nghe. Lá non của các loại cây như đinh lăng, lá gai óc ó, lá lụa, đọt
mận non, đọt xoài non, rồi kể cả đọt chùm ruột và chưa kể các loại rau
thường thấy như diếp cá, cải trời, rau cần v.v... Kể ra sơ sơ cũng hơn
chục loại rau, rồi còn khế chua, dưa leo nữa. Ở quê là vậy, chúng tôi
chỉ đi một vòng vườn nhà là đã có đầy đủ các loại rau mình cần, lại an
toàn không sợ bị ngộ độc.



Khô sặc chiên ăn vào những ngày mưa cũng tuyệt vời. (TL).

Chất lượng của món ăn còn tùy thuộc vào cách pha nước chấm như thế nào
cho ngon. Mợ tôi về nhà này làm dâu hơn ba chục năm rồi nên cũng có vài
bí quyết nho nhỏ để chỉ cho chúng tôi. Ớt và tỏi, mợ đem giã nhuyễn với
ít đường chứ không dùng dao băm nhuyễn trên thớt vì như vậy tỏi không
tiết hết mùi và ớt cũng không cay. Mợ giải thích, phải có đường lúc giã
để ớt và tỏi không bị văng ra ngoài và đường thấm trực tiếp vào hai loại
trên như thế lúc pha nước chấm mới ngon. Sau công đoạn giã nhuyễn tỏi
và ớt thì mợ cho vào thêm chút đường, vắt khoảng một trái chanh vào,
quậy hỗn hợp này lại cho khi nào tan đường, thêm vào một tí nước chín
rồi cho vài muỗng nước mắm ngon nêm lại là xong.

Món ăn chỉ chế biến giản đơn
vậy thôi, tất cả được dọn lên cái phản lớn sau nhà với một rổ rau to,
một xấp bánh tráng, hai dĩa cá chiên giòn vàng đều, con nào cũng cong
tròn, bóng bẩy và một tô nước chấm tuyệt ngon với lớp màng tỏi trắng và
ớt đỏ giã nhuyễn nổi lên trên mặt được múc ra từng chén nhỏ. Cứ thế, mỗi
cái bánh tráng cho một vài con cá chiên, để lên một nhúm rau dưa và khế
rồi cuốn lại chấm vào chén nước mắm, bỏ vào trong miệng nhai đều. Lúc
này cái cảm giác giòn tan béo của những con cá trộn lẫn với mớ rau có
vị nhẫn vườn sau nhà, rồi vị chua giòn của khế và dưa leo hòa lẫn vào vị
ngọt cay của nước mắm, tăng thêm sự kích thích thèm ăn của mỗi người.
Chỉ sau nửa tiếng tập trung đánh chén no nê của chúng tôi, trên mâm lúc
này còn lại vài ba cọng rau lẻ loi, một món ăn dân dã mà lại hấp dẫn như
vậy.

Trời Sài Gòn mấy hôm nay se lạnh, ra đường phải khoác thêm áo ấm, tết
sắp đến, ai cũng chuẩn bị sẵn mua vé tàu xe, quà bánh về quê ăn tết. Không
biết ở quê giờ này cái ao cá sau nhà cậu mợ tôi đã cạn nước chưa, mà vẫn
chưa nghe cậu mợ gọi mấy đứa cháu về chơi như mọi năm. Nhớ quá, cuối
tuần hết việc tôi sẽ về thăm cậu mợ một chuyến và cả cái ao thả cá sau
nhà.

Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)