Đại Minh là xã vùng phía dưới của huyện Yên Bình (Yên Bái), trước thuộc huyện Đoan Hùng - Phú Thọ, nơi có giống bưởi ngon nổi tiếng cả nước.
Theo những người trồng bưởi lâu năm, thì cây bưởi Đại Minh có nguồn gốc từ cây bưởi tổ Khả Lĩnh, xã Đại Minh. Xã Đại Minh vốn là một xã thuộc huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, nay thuộc Yên Bình, tỉnh Yên Bái.
Vì thế giống bưởi ngon từ cây bưởi tổ đương nhiên thuộc “quyền sở hữu” của Yên Bái. Bưởi trồng ở vùng đất này cho quả ngon và ngọt nhất. Ngày nay giống bưởi ngọt này đã được trồng ở nhiều nơi nhưng chất lượng thì không đâu bằng bưởi Khả Lĩnh.
Sản phẩm bưởi Đại Minh đã trở thành hàng hóa, được bày bán khắp nơi trong tỉnh, và nhiều tỉnh thành trên cả nước. Đây là thông tin ít người biết hiện nay.
Cây bưởi Đại Minh thấp, lá tròn, dày, tán rộng. Quả có hình dẹt, nhẵn bóng, trọng lượng từ 800 – 1.000g, khi quả chín chuyển sang màu vàng, những quả ở cây bưởi già nhỏ nhẵn dễ phân biệt với loại bưởi khác.
Bưởi Đại Minh ngon có tiếng, từ lâu đã trở thành đặc sản của vùng quê này và là niềm tự hào của người dân Yên Bái. Khi bổ ra, bưởi có mùi thơm thoang thoảng, múi róc, mọng nước. Chỉ cần ăn một múi, cũng cảm nhận được cái vị ngọt mát, thơm dịu của bưởi và cái vị đậm đà của làng quê .
Mùa thu hoạch bưởi thường vào tháng 10 âm lịch đến tháng 3 âm lịch năm sau. Vào thời điểm này, hầu hết những vườn bưởi trong làng Khả Lĩnh đã có chủ, bởi trước đó, tầm tháng 8 âm lịch, thương lái đã đến thu mua tại nhà dân.
“Hầu như những người dân trồng bưởi ở đây không phải lo đầu ra cho sản phẩm. Vì là giống bưởi ngon, có tiếng, nên thương lái đến tận nhà đặt mua, giá từ 10 đến 12 nghìn đồng/quả.". Ông Trần Quang Khải, trưởng thôn Khả Lĩnh cho biết.
Chọn bưởi ngon Khả Lĩnh cần phân biệt: bưởi Khả Lĩnh chính gốc quả to tầm hơn bát con, hình dẹt, nhẵn bóng, da mịn, núm nhỏ, nông, cầm quả bưởi chắc tay. Bổ quả bưởi ra có mùi thơm mát, tép bưởi chắc, múi róc. Bưởi ngon phải trồng từ 20 năm trở lên. Có một số loại bưởi được trồng ở nơi đây nhưng không có giống bưởi nào lại ngon, ngọt, thơm như bưởi tổ Khả Lĩnh.
Bưởi bán ở quốc lộ 70.
Cây bưởi tổ ở Khả Lĩnh.
Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)
