- Cũng giống như mùa rươi, mùa của trứng kiến rất ngắn (chỉ trong tháng 4 và tháng 5). Món ăn dân dã này giờ đã thành đặc sản được săn lùng bởi tác dụng giảm stress, tăng cường sinh lý, làm đẹp da… Tuy nhiên, không phải ai cũng dùng được trứng kiến.



Ăn xôi trứng kiến giúp phụ nữ tăng cường thể lực, có làn da đẹp, mịn màng. Ảnh: T.G

 

Loại trứng nào ngon?

Có hai loại trứng kiến ăn được là loại đen và vàng. Trứng kiến đen thơm ngon, bùi ngọt. Trứng kiến vàng có mùi hắc, khó ăn nên người dân phía Nam chuộng hơn.

Trứng kiến được người dân phía Bắc ưa chuộng là kiến đen (kiến ngạt), có phần bọng đuôi cong về phía trước), hay làm tổ trên các chạc cây vải, nhãn, hồng xiêm, các cây tre trên rừng… Trứng kiến hầu hết do thương lái cất công buôn từ Phú Thọ, Bắc Giang, Cao Bằng, Yên Bái... về cung cấp cho các nhà hàng ở Hà Nội.

Chị Lê Thị Hà (ở Phú Thọ) cho biết, mùa này ngày nào các chị cũng đi tìm bắt tổ kiến, mỗi tổ kiến to bằng cái mũ cối chỉ đãi được 1- 2 lạng trứng. Giá 1 kilogram trứng kiến tương đương với 1 kilogram thịt lợn ngon, nhưng ra nhà hàng thì tới 350.000 – 400.000 đồng/kg.

 

Món ngon từ trứng kiến các miền

Trứng kiến thường thu hoạch vào tháng 4, nhưng trứng ngon và chắc nhất là vào dịp Thanh minh. Trứng kiến là ấu trùng kiến, tỷ lệ đạm rất cao, nhiều chất bổ, có 40-67% protein và nhiều loại acid amin.

Trứng kiến có thể chế biến thành nhiều món ngon như món canh trứng kiến lá lốt, trứng kiến chiên bơ, chiên sốt hành, xào cay, cuốn lá lốt, canh trứng kiến cá giòn, lươn nấu trứng kiến, bánh trứng kiến... có giá từ 120.000 – 700.000 đồng tùy món.

Món bánh trứng kiến của người Tày (Cao Bằng) cũng rất được ưa chuộng bởi thơm dẻo mùi lá vả, béo và ngậy mùi trứng kiến. Món xôi trứng kiến nổi tiếng của Ninh Bình cũng đã chinh phục được người Hà Nội (giá tại 143 Nghi Tàm là 120.000 đồng/đĩa) và chỉ có trong tháng 4 - 5. Món này béo vị hành - mỡ gà, bùi vị trứng kiến, dẻo hương nếp và thơm lá chuối ngự. 

Ở phía Nam, dân miệt vườn hay ăn trứng kiến vàng tươi sống tại chỗ vì chúng có vị béo, thơm quá ngon và lạ miệng. Món trứng kiến vàng rang lửa vừa rộm, thêm chút nước mắm ngon thành món thơm nồng, béo bùi của dân nhậu. Đất Bình Định có đặc sản nộm trứng kiến xào chín trộn dưa leo, ớt, bưởi và đài hoa đực của mít xắt mỏng, rắc thêm đậu phộng đủ mùi vị chát, chua cay, giòn sật, thoảng vị béo bùi của trứng kiến. Về Củ Chi có đặc sản món canh trứng kiến nấu với lá giang, hương vị đậm đà, độc đáo; Trứng kiến trộn gỏi đu đủ, gỏi bưởi; Nộm trứng kiến với món hoa chuối dậy vị cay, chát, chua, ngọt, giòn tan. Món dưa cải kho trứng kiến cũng rất hấp dẫn.

Ở Minh Hóa (Quảng Bình) có đặc sản canh chua lá bún nấu trứng kiến quá ngon. Nhưng ăn trứng kiến phải “biết” cách, ăn chậm, nhấm nháp từng chút một mới thấm thía cái vị béo bùi, ngon ngọt của món ăn.

 

Ai không nên ăn trứng kiến?

Theo BS Hoàng Xuân Đại, nguyên bác sĩ Bệnh viện Quân y 103, kiến đen tên trong y học cổ truyền là hắc mã nghị (còn gọi là con ngạt), là dược liệu quý, có vị mặn, cay, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, giảm đau, giảm stress, tăng cường sinh lý, chữa viêm khớp, tê thấp, viêm gan mãn tính… Trứng kiến đen thổi xôi ăn hằng ngày là món thuốc bổ, tăng cường thể lực, giúp phụ nữ có làn da đẹp, mịn màng, tươi tắn.

Theo TS Vân Thái, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, các thử nghiệm lâm sàng trên người tiến hành năm 2002 - 2006 cho thấy, bệnh nhân sử dụng rượu ngâm trứng kiến gai đen có cải thiện về sức khỏe, thần kinh, tăng cường năng lượng cho người lao động trí óc, người suy nhược cơ thể, tăng cường chức năng sinh lý, hỗ trợ chứng suy giảm sinh dục của nam hay các vấn đề về cơ, xương, khớp, xua tan căng thẳng, mệt mỏi lo âu.

Tuy nhiên, BS Hoàng Xuân Đại khuyến cáo, trứng kiến bổ, nhiều đạm, nhưng có thể gây dị ứng cho người ăn và không phải trứng loại kiến nào cũng ăn được. Nếu ăn phải trứng kiến độc sẽ ngộ độc, gây hại sức khỏe cho con người. Do đó, một số người có cơ địa hay dị ứng hoặc đã từng dị ứng với nhộng ong, nhộng tằm... nên cảnh giác với các món ăn có trứng kiến; Hoặc có ăn thì nên ăn từ từ ít một, thử xem cơ thể có phản ứng gì không; Nếu có hiện tượng lạ thì không nên ăn nữa, nặng hơn thì nên tới ngay cơ sở y tế.

 

Một số món trứng kiến ngon dễ làm:

Món chả trứng hấp: Cho bột nêm vừa đủ vào trứng kiến (có thể thêm trứng gà vào, nhưng để nguyên trứng kiến sẽ ngon hơn). Cứ một miếng lá vả non lót 1 lá lốt, 1 lá mơ lông (có thêm miếng lá bí đỏ non càng ngon), rồi xúc một thìa nhân trứng kiến vào giữa, gói lại, buộc lạt nhiều cái thành xâu chả, đem hấp cách thủy. Ăn nóng chấm với muối ớt hoặc muối tiêu chanh khá ngon, vị béo ngậy, chát ngọt của các lá.

Trứng kiến xào với thịt băm, rau thơm: ăn với bánh phồng tôm giòn bùi và đậm đà. Món trứng kiến đồ lá bầu ngon nhất, béo ngậy, thơm mùi lá bầu. Bánh trứng kiến nhỏ, màu trắng, gói lá sung, vỏ mềm, chấm nước mắm chua ngọt quá ngon.

 

Trà Giang

Tổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)