Phố cổ Hội An tuy nhỏ nhưng văn hóa ẩm thực lại vô cùng phong phú. Bởi thế, dù đã tham quan toàn bộ phố cổ, bạn cũng khó có thể thưởng thức hết đặc sản nơi đây. Và trong số đó, có 3 món ăn nổi tiếng mà bạn không nên bỏ qua là cao lầu, cơm gà và bánh bao - bánh vạc.
Cao lầu "trăm tuổi"
Nhiều người dân sống lâu năm ở phố cổ bảo Cao lầu có ở Hội An từ thế kỷ 17, trong thời điểm cảng Hội An mở cửa, cho phép nhiều thương nhân nước ngoài vào Hội An thông thương. Có lẽ vì thế mà món cao lầu có ảnh hưởng khá nhiều từ ẩm thực của người Hoa và cũng ảnh hưởng một ít từ món mì lạnh Udon của người Nhật.
Món cao lầu thịt heo tại quán Trung Bắc
Tuy vậy, cao lầu Hội An vẫn mang đậm nét riêng của mình và duy chỉ có Hội An mới có món Cao Lầu đúng chất. Bởi, sợi cao lầu được làm từ gạo ngâm với nước tro, mà phải là loại tro được đốt từ củi tràm ở Cù Lao Chàm ngâm cùng nước giếng Bá Lễ. Do vậy, sợi cao lầu mới có màu vàng đẹp mắt mà không nơi nào khác có thể làm được.
Nước lèo của món cao lầu là nước thịt xá xíu, chỉ được chan xâm xấp vừa đủ ướt và được ăn
nguội, chứ không phải dùng nóng như các món có nước lèo khác. Nhân cao lầu là thịt xá xíu ăn kèm với tóp mỡ hoặc sợi cao lầu chiên giòn, rau sống (lấy từ làng rau Trà Quế), nước tương và tương ớt.
Rất dễ để tìm ăn cao lầu ở Hội An, từ hàng gánh lề đường đến các nhà hàng trên đường Trần Phú. Nổi
tiếng nhất là quán Bà Bé nhưng ở đây chỉ bắt đầu bán từ 14 giờ chiều nên tôi chọn một quán ăn cũng khá nổi tiếng khác trên đường Trần Phú là Trung Bắc, nghe đâu đã có trên 100 tuổi, quá ngon và được đánh giá là đúng chất.
Quán ăn Trung Bắc lúc nào cũng khá đông khách.
Cơm gà Phố Hội
Cơm gà là món ăn khá nổi tiếng ở nhiều vùng nhưng tôi thích nhất khi ăn ở Hội An. Bằng sự khéo léo tỉ mỉ, người Hội An đã dụng công chăm chút từ hạt cơm, thịt gà đến nước chấm và các đồ ăn kèm để món
cơm gà của mình trở nên đặc biệt, khác hẳn món cơm gà ở những nơi khác.
Gạo để nấu cơm gà là loại gạo ngon, thơm và dẻo, được lựa chọn kỹ lưỡng, ướp gia vị rồi nấu với nước
luộc gà và lá dứa bằng lò củi. Cơm sau khi nấu sẽ có màu vàng của nghệ, mùi thơm của lá dứa và vị béo
ngọt của nước gà. Gà được dùng là loại gà ta còn tơ, thịt mềm mà không bở, chắc mà không dai, da mỏng thịt thơm. Gà sẽ được làm sạch, lấy hết tiết, rồi bỏ vào luộc lúc nước còn nguội.
Cơm gà Hội An nổi tiếng khắp miền Trung - Ảnh: Tấn Tới
Sau khi luộc, thịt gà được xé nhỏ ra rồi bóp với hành tây, hành phi, muối tiêu và rau răm. Cuối cùng là bày cơm ra đĩa, cho gà đã xé lên cơm, ăn với hành tây, đu đủ chua, rau thơm Trà Quế, nước tương và tương ớt. Ngoài ra, còn có một chén súp trộn tim, gan, cật gà ăn kèm. Với tất cả sự khéo léo tỉ mỉ trong cách chế biến của mình, người Hội An đã tạo ra một món cơm gà rất riêng, đủ dấu ấn để người ta cho nó một cái tên riêng: Cơm gà phố Hội.
Đến Hội An, bạn có thể ăn cơm gà phố Hội ở một số địa điểm nổi tiếng như cơm gà Bà Buội, cơm gà
Bà Hương – Kiệt Sica, cơm gà Bà Minh, Cơm gà Nga,…
Bánh bao "cặp kè" bánh vạc
Bánh bao - bánh vạc là hai loại bánh có nguyên liệu cách làm gần giống nhau và thường ăn chung trên một
đĩa bánh.
Đến Hội An, muốn dùng thử món đặc sản này, bạn đừng quên ghé vào nhà hàng Bông Hồng Trắng trên
đường Nhị Trưng. Tại đây, bạn không chỉ thưởng thức được bánh bao – bánh vạc ngon mà còn
có thể tận mắt nhìn thấy quá trình làm bánh công phu của họ.
Bánh bao
Nguyên liệu chính để chế biến hai loại bánh này là gạo, loại gạo thật trắng, nguyên hạt, dẻo, thơm, trồng
trên ruộng đất sạch. Người ta đem gạo vo kỹ, ngâm với nước dứa nửa ngày rồi xả lại nhiều lần bằng nước giếng Bá Lễ. Sau đó, gạo được xay thành bột rồi chắt lọc qua khoảng 10-15 lần nước cho đến khi bột thật trắng, bột lọc càng kỹ thì bánh càng dai càng ngon. Tiếp đó, họ nhồi bột thành những thuôn dài rồi xoay vòng để tạo thành một miếng bột nhỏ. Miếng bột này lại được vê nhẹ vòng tròn để nong dần ra, từ từ trở thành vỏ bánh mỏng dính mà không cần phải cán bột như cách thông thường.
Nhân bánh vạc được làm từ tôm đất giã nhuyễn trộn với một ít tiêu, tỏi, hành, sả cùng những gia vị
bí truyền. Nhân bánh bao được làm từ thịt heo, mộc nhĩ (tức nấm mèo), hành lá xắt mỏng rồi cũng xào cùng gia vị bí
truyền đó. Có lẽ phần gia vị này cũng là một nguyên nhân khiến bánh bao – bánh vạc chỉ có thể ăn ngon ở
Hội An.
Sau khi có nhân bánh, người ta cho nhân vào giữa vỏ bánh rồi túm lại thành hình quai vạc để làm bánh
vạc và viền nhẹ vỏ bánh thành hình dáng như một hoa hồng để làm bánh bao.
Vừa ăn, thực khách vừa được tận mắt xem cách làm bánh bao - bánh vạc
Nặn bánh xong, người ta đem hấp cách thủy chừng mười phút, bánh chín thì vớt ra. Cuối cùng là xếp
bánh ra đĩa rồi cho một lớp hành phi lên và ăn cùng nước chấm pha chế từ nước luộc tôm.
Bánh ngon là bánh có vỏ vừa trắng vừa mềm vừa dai, nhân thơm. Nước chấm có vị ngọt
vừa đủ, không quá chua, không quá mặn, không quá cay, màu xanh và đỏ của ớt hòa cùng màu vàng của
nước mắm. Quả thật món này vừa ngon lại vừa đẹp mắt.
Những người Hội An kể lại rằng, trước đây có một vị khách Tây, khi nhìn thấy hình dáng bánh, đã đặt
cho bánh một cái tên tiếng Anh rất kiêu sa: White Rose (hoa hồng trắng). Từ đó đến nay cái tên White
Rose được dùng khá phổ biến trong thực đơn của các nhà hàng ở Hội An.
Qua thời gian, những người con Hội An đã mang món ăn của quê hương mình đi khắp Quảng Nam
và đến khắp mọi miền đất nước. Nhưng với đặc trưng chỉ dùng những nguyên liệu được nuôi trồng
trên đất Hội An cùng những bí quyết riêng trong cách chế biến nếm nêm, nên có thể nói cao lầu,
cơm gà phố Hội và bánh bao - bánh vạc chỉ ngon và đúng điệu nhất tại Hội An – vùng đất quyến rũ với nét văn hóa ẩm thực đầy tinh tế.
Phạm Như Quỳnh
Tổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)
